قلمرو رفاه

عدالت در دیدگاه نظریه‌پردازان چپ و راست چگونه است؟

سمیه توحیدلو، از تمایز نگاه سنت و مدرنیته درباره مفهوم عدالت می‌گوید

04 آذر 1404 | 18:20 ویدئو و پادکست

مفهوم عدالت در سنت به گروه‌های اجتماعی تاکید دارد. منظور کشاورزان، نویسندگان، کارمندان و... است و فرد را کنار می‌گذارد و نگاه جمعی و متافیزیکی دارد. بعد از کانت و شکل‌گیری سوژه فرد و اراده و آگاهی او، عدالت معنای متفاوتی پیدا می‌کند. در این دوره، آزادی و حقوق و برابری سوژه‌ها اهمیت پیدا می‌کند. سنت به عدالت متافیزیکی نگاه می‌کند اما در مدرنیته، عدالت تجربی و عینی است.

نظریه‌پردازان زیادی درباره مفهوم عدالت و آزادی صحبت‌ کرده‌اند. برای مثال جان رالز، فیسوف آمریکایی و نویسنده کتاب عدالت به مثابه انصاف است. به اعتقاد او، آزادی برابر یعنی هر فردی حق برابر و غیرقابل نقصی برای بهره‌مندی از گسترده‌ترین نظام آزادی‌های اساسی برابر دارد که نظام مشابه آزادی برای دیگران سازگار باشد. همچنین آمارتیاسن، اقتصاددان هندی و کسی که برنده جایزه صلح نوبل شده به دو مفهوم قابلیت و آزادی تاکید دارد. به این معنی که منابع چه قابلیتی برای فرد ایجاد می‌کند؟