قلمرو رفاه

فریاد رومانیایی‌ها علیه ریاضت: « ما نیز مردمیم»

چگونه کاهش خدمات اجتماعی و رشوه‌خواری، خشم عمومی را برانگیخت؟

09 آذر 1404 | 17:11 اقتصاد سیاسی
نسرين هزاره مقدم
نسرين هزاره مقدم

«عدالت آری! فساد نه!» این یکی از اصلی‌ترین شعارهای کارگران رومانیایی بود که در شبانگاه شنبه، دوازدهم اوت، در دومین شب از اعتراض خیابانی، بدون توجه به دستگیری‌ها و جراحات شب قبل، در جنوب پایتخت (بخارست) جمع شدند.

این تنها صدایی نبود که در این شب اعتراض به گوش ‌رسید. کارگران رومانی با تمام وجود خواستار سقوط دولت بودند. آنها خواستار کناره‌گیری دولت سوسیال‌دموکرات رومانی شدند؛ دولتی که از میزان خدمات اجتماعی تا حد زیادی کاسته، حقوق کارمندان دولت و کارگران را کاهش داده و خواستار اجرای سیاست‌های ریاضتی بیشتر است.

دولت رومانی به اسم سیاست‌های ریاضتی، مدت‌هاست که از دستمزد کارمندان دولت و کارگران بخش خصوصی کاسته و از میزان حمایت‌های اجتماعی و خدمات رفاهی برای اقشار آسیب‌پذیر و بیکاران نیز به میزان قابل توجهی کم کرده ‌است.

معترضان معتقدند که بار فشارهای ریاضتی فقط بر دوش کارگران و دستمزدبگیران است و در خود بدنه دولت و همچنین در دستگاه قضایی، فساد، رشوه‌خواری و اختلاس بیداد می‌کند. دقیقا به همین دلیل است که فعالان کارگری رومانی معتقدند قرار بود همه با هم ریاضت بکشیم، اما دولت سوسیال‌دموکرات، در عوض، عدالت را در پای فساد و رشوه‌خواری قربانی کرده ‌است.

هزاران کارگر در دهم اوت 2018 در بخارست و دیگر شهرهای این کشور با پرچم رومانی و در اعتراض به فساد دولت سوسیال‌دموکرات به خیابان‌ها آمدند. معترضان می‌گفتند فساد نهادینه شده در بطن دولت، عدالت را مخدوش کرده‌ و با صدای بلند فریاد می‌زدند: «این دولت، شریک دزدهاست؛ باید کنار برود!»

شهروندان رومانی که برای کار و زندگی بهتر راهی کشورهای دیگر اتحادیه اروپا شده بودند نیز خود را به بخارست رساندند و خواستند یکبار برای همیشه، عدالت به جای فساد و درستی به جای ناپاکی، در این کشور حاکم شود. گفتنی است از زمان روی کار آمدن دولت جدید در سال 2017، اعتراضات بسیاری علیه دولت صورت گرفته است. گرچه عمده این اعتراض‌ها توسط طبقه کارگر و مزدبگیر صورت گرفته اما بسیاری از افراد طبقه متوسط نیز به این اعتراضات پیوستند. بورژوازی کوچک و ملی نیز از سیاست‌های در ظاهر ریاضتی، اما در عمل، فاسد و ناعادلانه‌ دولت سوسیال‌دموکرات خسته ‌است و می‌خواهند «همه چیز» عوض شود.

در روزهای قبل از یازدهم اوت، فراخوان تظاهرات خیابانی را اتحادیه‌های کارگری صادر کردند. فعالان کارگری رومانی می‌گویند: « از دستمزدهای پایین، فساد سازمان‌یافته و فقدان عدالت خسته‌ایم.» بیانیه‌های شدید‌اللحن کارگران و معلمان در روزهای  منتهی به ماه اوت، بیانگر خشم عظیم انباشته در دل دستمزدبگیران و طبقات متوسط و پایین است: «این دولت باید  سقوط کند و کابینه بایستی از نو تشکیل شود». این خواسته‌ای است که به نظر نمی‌رسد به همین سادگی‌ها مورد قبول رئیس‌جمهور و کابینه رومانی قرار گیرد.

جمعه اولین روز از اعتراض‌های ماه اوت بود. در این روز، بیش از 400 نفر از معترضان زخمی ‌شدند؛ گاز اشک‌آور، باتوم‌های پلیس و ماموران امنیتی و البته آبی که از لوله‌های فشار قوی بر سر معترضان می‌ریخت، مصدومان‌ را روانه بیمارستان‌های بخارست  کرد.

البته روز بعد از تظاهرات، رئیس‌جمهور رومانی، برخوردهای خشن، استفاده ازگاز اشک‌آور و خشونت سازمان‌یافته‌ پلیس را محکوم کرد و خواستار ارائه توضیحات ‌شد. او در بیانیه‌ای اعلام ‌کرد، خشونت راه‌حل نیست. او به عنوان شخص اول مملکت از نیروی انتظامی این کشور ‌پرسید که چرا باید به مردم آرامی که در خیابان‌های شهرهای خودشان راهپیمایی می‌کنند، حمله شود؛ اما انگار این ابراز ندامت‌ها برای کارگران و معترضان کافی نبود. آنها روز بعد بازهم به خیابان‌ها آمدند و ‌خواستار تغییر کابینه شدند.

خبرگزاری رویترز از معترضانی گزارش تهیه کرد که سال‌هاست این کشور را در جست‌وجوی روزهای بهتر ترک کرده‌اند. دانیل، راننده کامیون 42 ساله‌ای که 15 سال قبل، رومانی را به مقصد ایتالیا ترک کرد، معتقد است که رومانی نمی‌توانست و هنوز هم نمی‌تواند رویاهایی که او برای خانواده‌اش دارد را برآورده کند ولی همچنان «خانه» اوست و نمی‌تواند نسبت به سرنوشت‌اش بی‌تفاوت باشد. کارگران دیگری با سرنوشت مشابه او هستند. مهاجران رومانیایی کشورهای مختلف اتحادیه اروپا؛ قبیله سرگردانی که روز خشم به خانه بازگشته‌اند.

تخمین زده می‌شود که بین 3 تا 5 میلیون رومانیایی، خارج از کشور کار می‌کنند. بین این مهاجران از کارگر ساده معدن تا پزشک متخصص وجود دارد. خیلی از آنها خانواده‌های‌شان در رومانی هستند و در بازار خراب اروپا فقط به اندازه خط فقر می‌توانند پول به کشور خود بفرستند؛ همانقدری که خانواده‌های‌شان را زنده نگه دارد.

دو روز اعتراض طولانی و پر از خشم در رومانی به نتیجه مشخصی نرسید، گرچه به دستگیری حدود 30 نفر از رهبران جنبش کارگری این کشور انجامید. اعتراضات رومانی در ماه اوت به نقطه‌عطف خود رسید، گرچه کنشگری مردم رومانی در کف خیابان، از همان ماه‌های آغازین سال 2017 که دولت جدید روی کار آمد، آغاز شد. دولت با جرم‌زدایی از بسیاری اقدامات آلوده به فساد، خشم توده‌های مردم را برانگیخت. دولت رومانی این روزها یکی از فاسدترین دولت‌های اتحادیه اروپا است و همین امر خشم مردمی را برانگیخته است که در خیابان‌ها فریاد می‌زدند «ما نیز مردمیم»....