آیا NHS بهترین سیستم بهداشت و درمان در دنیا است؟

ترجمه: سارا میرمبین | NHS خدمات سلامت ملی (National Health Service) بیش از هر نهاد دیگری مایه فخر و مباهات مردم بریتانیا است. در نظرسنجی اخیر به مناسب هفتاد ساله شدن این نهاد، بیش از دوسوم شرکت‌کنندگان تاسیس آن را بزرگترین دستاورد بریتانیا می‌دانند.

NHS امروز تفاوت‌های بسیار زیادی با NHS اولیه دارد. این نهاد در ابتدا کنترل ۲ هزار و ۷۵۱ بیمارستان از بیمارستان‌های بریتانیا را که قبلا تحت نظارت موسسات خیریه و مقامات محلی بودند، بر عهده گرفت. تفاوت NHS امروز با NHS اولیه تنها محدود به تفاوت در نوع بیماری‌ها، تجهیزات، تکنولوژی‌ها و میزان جمعیت نمی‌شود، بلکه هدف این موسسه نیز تغییر کرده است. رابرت فریمن، مشاور جراح ارتوپد، اظهار داشته که زمان تاسیس NHS، هدف، حفظ سلامت نیروی‌کار، پیشگیری از مرگ زودرس و پایانی محترمانه برای همگان بود. اما هدف این مجموعه امروزه بسیار گسترده شده و محور آن طولانی‌کردن عمر افراد، بدون در نظر گرفتن کیفیت زندگی آنها است.

NHS چگونه تغییر کرده است؟

NHS از ۵ جولای سال ۱۹۴۸ که اولین بیمار خود، سیلویا دیگوری ۱۳ ساله را درمان کرد، از همه لحاظ تغییر کرده است. در آن زمان بودجه دولت حدود ۱۴ میلیارد پوند بود که این رقم در سال‌های ۲۰۱۶ - ۲۰۱۷ به ۱۴۴.۳ میلیارد پوند افزایش یافته است. همچنین سرانه آن در سال ۱۹۵۰، حدود ۲۶۰ پوند بود که امروز به ۲، ۲۷۳ پوند تغییر کرده است.

تعداد نیروی‌کار مشغول در NHS نیز به‌شدت رشد داشته است. زمان تاسیس NHS، ۱۲ هزار نفر به صورت تمام‌وقت در کادر پزشکی (دکتر‌ها و دندانپزشک‌ها) در انگلستان و ولز مشغول به کار بودند که این رقم امروزه فقط در انگلستان به ۱۱۰ هزار نفر رسیده است.

در سال ۱۹۶۲، ۸۸ هزار و ۵۷۹ پرستار تمام‌وقت در این نهاد مشغول به کار بودند که این رقم امروزه به ۲۸۵ هزار و ۹۳ نفر در سال ۲۰۱۷ رسیده است.

البته رقم همه تغییرات صعودی نبوده است. تعداد تخت‌های موجود در بیمارستان‌ها در طول چند دهه به دلیل تغییرات الگو‌های مراقبت، مخصوصا کوتاه شدن زمان مراقبت بعد از جراحی به‌شدت کاهش یافته است.

در همین دوران، جمعیت انگلستان از ۵۰ میلیون به ۶۶ میلیون افزایش داشته و پیرتر شدن جمعیت فشار مضاعفی بر NHS وارد کرده است. زمانی که در سال ۱۹۴۸، NHS تاسیس شد، امید به زندگی برای مردان ۶۶ سال و برای زنان ۷۰ سال بود. امروزه امید به زندگی برای مردان ۷۹.۲ و برای زنان ۸۲.۹ سال است.

NHS چه پیشرفتی کرده است؟

در سال ۱۹۴۸، علل اصلی مرگ‌و‌میر، عفونت و ناراحتی‌های قلبی بوده است. امروزه شایع‌ترین علت مرگ‌و‌میر، سرطان، خودکشی و ناراحتی‌های قلبی است. درمان سرطان در این سال‌ها موفقیت چشمگیری داشته است. در اواخر دهه ۱۹۸۰ آمار سرطان به حداکثر رسید که در سال ۱۹۶۰ شدیدا به دلیل کاهش استعمال دخانیات نزولی بود. البته آمار زنده ماندن بیماران در انگلستان هنوز هم از میانگین اروپا، به دلیل تاخیر در تشخیص، پایین‌تر است. آمار مر‌گ‌و‌میرنوزادان از سال ۱۹۶۰، ۸۰ درصد کاهش داشته است. مرگ در اثر سکته و بیماری‌های قلبی به‌شدت کاهش داشته که علت آن افزایش دارو‌های پیشگیری شامل استاتین، دارو‌های کاهش فشارخون و همچنین کاهش استعمال دخانیات است که تا حدودی مرهون سیاست‌های دولت در ممنوعیت کشیدن سیگار درفضا‌های بسته بود.

NHS در چه موارد ضعیف‌تر شده است؟

یکی از گلایه‌های اصلی از NHS، طولانی بودن زمان انتظار برای درمان است. ۴.۲ میلیون نفر در ماه می‌امسال در صف انتظار مشاوره برای درمان‌های غیراضطراری بودند که حدود ۳ هزار نفر از آنان بیش از یک سال در صف انتظار بوده‌اند. آمار موارد اورژانسی نیز نگران‌کننده است. در حالی که هدف این است که ۹۵ درصد مردم ظرف چهار ساعت در بخش اورژانس معاینه شوند، اما در زمستان این آمار در بعضی از ماه‌ها به زیر ۸۰ درصد رسیده است. یکی دیگر از مسائل نگران‌کننده، افزایش نیاز به مراقبت از افراد دارای اضطراب و افسردگی و سایر اختلالات روانی است که NHS، به سختی قادر به تامین آن است. کارشناسان اظهار داشته‌اند تخت به میزان کافی موجود نیست و بیماران برای درمان بستری، باید صد‌ها کیلومتر مسافت طی کنند. همچنین پرسنل متخصص روانپزشکی و پرستاران مخصوص برای بخش سلامت روان به قدر کافی موجود نیست.

دارو و درمان چطور؟

در سال ۱۹۴۹، هزینه دارو‌ها آنقدر کم بود که فقط قدری بیش از ۳۰ میلیون پوند برآورد می‌شد. فقط در انگلستان این رقم در سال ۲۰۱۶ به ۱۶ میلیارد پوند رسید. در طول این مدت خدمات این نهاد، همراه با پیشرفت‌های علمی و تغییرات اجتماعی شامل واکسیناسیون، پیوند عضو، پیشگیری از بارداری، سقط جنین،‌ام آر آی، آی وی اف، شیمی‌درمانی، دارو‌های ضدافسردگی و جراحی بریاتریکس طیف گسترده‎تری از درمان‌ها و اقدامات را شامل شد. این هزینه سنگین که به بیش از ۲۵۰ پوند برای هر نفر در کشور می‌رسد، همه موارد را پوشش نمی‌دهد. انجمن NationalInstitutefor Clinical Excellence که در سال ۱۹۹۹ تشکیل شد، در مورد این‌که آیا دارویی در انگلستان ارزش هزینه کردن دارد یا خیر تصمیم‌گیری می‌کند. البته تصمیمات آنها می‌تواند مسئله‌ساز باشد، خصوصا زمانی‌که آنها هزینه دارویی را که در درمان بیماران موفق بوده است، غیرضروری می‌دانند.

اصلاحات NHS

NHS در آوریل سال ۱۹۹۱، بازار داخلی انگلستان را هدف قرار داد. این تغییر بسیار بزرگی بود که در اثر آن مسئولان بهداشت و درمان اداره کردن بیمارستان‌ها را متوقف و در عوض محصولات بهداشتی و درمانی را از آنها خریداری کردند. بنابراین شکافی میان تامین‌کنندگان و خریداران ایجاد شد. ۲۰ سال بعد تغییر عظیم دیگری در NHS در انگلستان رخ داد، این‌بار این تغییر چنان گسترده بود که به گفته دیوید نیکلسون، مدیر اجرایی وقت، می‌توانستید از فضا آن را ببینید! گروه‌های پزشکی واسطه جایگزین صد‌ها بیمارستان و همچنین اعضای NHS، شدند تا قدرت در اختیار پزشکان قرار گیرد و بیماران انتخاب‌های بیشتری داشته باشند. این موضوع پس از وقفه بی‌سابقه، در سال ۲۰۱۲ قانونی و در سال ۲۰۱۳ به صورت قانونی اعمال شد. «ترزا می» و «جرمی هانت» وزیر بهداشت اعتراف می‌کنند که این تغییرات تاثیر بسیار منفی داشته است.

هزینه‌ها برای مردم قابل پرداخت است؟

ترزا می‌اعلام کرده است برنامه‌هایی برای بالا بردن ۳۴ درصد بودجه NHS تا سال ۲۰۲۳ - ۲۰۲۴ دارد و در پایان این دوره، بودجه NHS، ۲۰.۵ میلیارد پوند افزایش خواهد یافت. در حالی که تصور می‌شود این پول، اقدامی موثر برای کم کردن فشار بر NHS است، بعضی کارشناسان معتقدند این کار به قدر لازم تاثیرگذار نخواهد بود، خصوصا زمانی که مراقبت‌های اجتماعی انجمن‌های محلی، ناقص و ناکافی باقی مانده و منجر به سردرگم شدن اشخاص سالخورده در بیمارستان‌ها می‌شود.

آیا NHS بهترین مرکز خدمات درمانی دنیا است؟

Commonwealth Fund، اتاق فکر بهداشت جهانی که در آمریکا مستقر است، سال گذشته انگلستان را جزو ۱۱ کشور برتر در ارائه خدمات درمانی معرفی کرد. NHS در ارائه خدمات، در دسترس قرار دادن خدمات بهداشتی و کارآمدی بهتر از سایر سازمان‌های مشابه عمل کرده است. بودجه NHS از درآمد ناخالص ملی از سایر کشور‌های اروپا کمتر است. در دهه گذشته دولت سالانه فقط کمی بیش از ۷ درصد درآمد ناخالص ملی را صرف خدمات درمانی عمومی کرده است. بودجه خدمات درمانی با در نظر گرفتن نهاد‌های خصوصی در سال ۲۰۱۶، فقط ۹.۷ درصد درآمد ناخالص ملی بوده که فقط قدری بیشتر از میانگین کشور‌های عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی است. نتایج گزارش اتاق فکر کینگرز فاند (Kings’ Fund) که به بررسی ۲۱ کشور عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی پرداخته، نشان داد که بریتانیا با کمترین سرانه پزشکان، پرستاران و تخت‌های بیمارستان از کلیه کشو‌های اروپایی عقب افتاده است. در زمستان سال گذشته حدود ۱۸۶ هزار نفر مجبور شدند بیش از ۳۰ دقیقه یا بیشتر برای پذیرش منتظر بمانند.

قدم بعدی چیست؟

«نای بوان»، طراح NHS تنها سه ماه بعد از تاسیس این نهاد اظهار داشت: «در چند هفته اخیر از مردم خواهش کرده‌ام که از NHS، عاقلانه، منصفانه و اخلاقی استفاده‌کنند، چون اگر فشار زیادی در اول کار به این نهاد وارد شود، ممکن است همین ابتدا با شکست مواجه شود. چون اگر همه چیز رایگان باشد، لزومی ندارد که مردم از شانس خود سوءاستفاده کنند.»

پیش‌بینی‌های او هفتاد سال بعد کاملا درست از آب درآمد. مسئله اینجاست که بهبود سلامت مردم غالبا منجر به افزایش طول عمر آنها و نهایتا افزایش فشار بر NHS می‌شود. توجه داشته باشید که هزینه مراقبت از فرد ۸۰ ساله، پنج برابر فرد ۳۰ ساله است. تعداد افراد بالای ۷۵ و ۸۵ سال دائما در حال افزایش است که قطعا فشار بیشتری بر NHS وارد خواهد کرد.

در سال‌های آتی امید است راه‌های بهتری برای مراقبت از افراد همچون امکان درمان در نزدیکی منزل یا حتی در منزل افراد پیدا شود. نگرانی‌هایی وجود دارد مبنی بر این‌که فشار‌های مالی ممکن است به خصوصی‌سازی بیشتر خدمات درمانی منجر شود. بخش خصوصی همیشه به NHS خدماتی ارائه کرده است، اما در حال حاضر حمایت سیاسی اندکی برای گسترش این امر وجود دارد.

بودجه ناکافی «می» برای NHS

بر خلاف صحبت‌های ترزار می‌که افزایش بودجه سلامت را نقطه‌عطفی می‌داند «میاس مورس» از اداره ملی حسابرسی هشدار داده که برای تامین سلامت جمعیت متغیر نیاز به بودجه بیشتری است.

«مورس» در سالروز ۷۰ سالگی NHS اظهار داشته که دولت باید برای تامین نیاز‌های سلامت و بهداشت مردم تدابیر بیشتری اندیشیده و بودجه بیشتری اختصاص دهد. او اظهار امیدواری کرده است که سیاستمداران عمیق‌تر درباره این موضوع فکر کنند.

تامین بودجه NHS

«مورس» زمانی وارد عمل شد که «سیمون استیونس»، مدیر NHS، تصدیق کرد که برنامه‌ریزی‌های زیادی برای تاثیر برکیست در کمبود دارو‌های ضروری انجام شده بود. با این حال، سه وزیر سابق بهداشت و درمان حزب کارگر به «جرمی کوربین» هشدار دادند که برکسیت به نظام سلامت بریتانیا صدمه خواهد زد.

در سالگرد تاسیس NHS، نخست‌وزیر اعلام کرد که بودجه این نهاد را تا سال ۲۰۲۳ - ۲۰۲۴، تا ۱۳۵ بیلیون پوند افزایش خواهد داد که این رقم ۲۰ بیلیون پوند بیشتر از بودجه سالانه آن، یعنی معادل افزایش سالانه ۳.۴ درصد است.

اما به گفته «مورس» این بودجه فقط برای نگه‌داشتن وضعیت فعلی کافی است و نمی‌تواند نیاز‌های فزاینده جمعیت را تامین کند. مورس اظهار داشته است: «این افزایش بودجه که حرف آن را شنیده‌ایم، ظاهرا اقدامی مثبت است، اما هیچ‌کس تظاهر نمی‌کند که با این بودجه می‌توان کاری بیش از حفظ وضعیت فعلی انجام داد.»

«مورس» از وزرا می‌خواهد که بر توسعه NHS به مجموعه‌ای بهتر، بزرگتر و کامل‌تر که بسیار مجهزتر شده و بر بهبود کیفیت خدمات برای افراد مسن و جمعیت بیشتر و ۱۵ میلیون نفری که از بیماری‌هایی همچون سرطان، دیابت، ناراحتی‌های ریوی و قلبی، ناراحتی‌های روانی و افسردگی رنج می‌برند، نظارت داشته باشند.

او از وزرا و مسئولان NHS می‌خواهد تا شیوه درمانی خود را تغییر دهند و به جای درمان در بیمارستان، درمان در منزل را ترویج کنند؛ درمانی که ارزانتر و بهتر است و به سلامتی بیماران کمک بیشتری می‌کند. این نهاد حتما باید برای مراقبت از بیمارانی که از ناراحتی‌های روانی رنج می‌برند، اهمیت بسیار بیشتری قائل شود. فقط یک‌چهارم مبتلایان به بیماری‌های روانی از خدمات NHS بهره‌مند می‌شوند.

البته لازم است بریتانیا سهم بسیار بیشتری از تولید ناخالص ملی را صرف NHS کند تا به استاندارد خدمات درمانی کشورهایی، چون آلمان نزدیک شود.

«مورس» می‌گوید کاهش بودجه مراقبت‌های اجتماعی به خدمات سلامت و بهداشت لطمه خواهد زد. او اظهار داشت: «روشن است اگر توازن میان مراقبت‌های اجتماعی و بهداشت و درمان را رعایت نکنید، مردم را از یک طرف به طرف دیگر واگذار کرده‌اید. باید به قدر کافی بودجه مراقبت اجتماعی تامین شود تا مردم بتوانند مستقل زندگی کنند. آنان نباید ناچار به مراجعه به بخش بهداشت و درمان شوند.»

«مورس» معتقد است، این مقدار بودجه که از قبل نیز کمتر است برای مراقبت اجتماعی کافی نیست و با توجه به سایر نشانه‌ها از فشار مضاعف به این سیستم ظاهرا این مقدار بودجه نیز پایدار نخواهد بود.

«مورس» از ادعای «می» در سال ۲۰۱۷ مبنی بر این‌که دولت محافظه‌کار اهمیت یکسانی برای سلامت روان و سلامت جسم قائل است نیز انتقاد کرده و اظهار داشته این امر ممکن است موجب بروز توقعی شود که قابل تامین نخواهد بود.

«مورس» می‌گوید: زمانی که حرف از یکسان بودن اهمیت سلامت روان و جسم زده می‌شود، منجر به ایجاد این توقع می‌شود که قرار است اقدامات فراوانی در این زمینه صورت گیرد. «مورس» می‌گوید: به عنوان فردی که مکررا از سرویس‌های NHS استفاده کرده، مایل به دریافت خدماتی است که از بیماری‌ها پیشگیری کرده و مردم را از اقدامات درمانی دور نگه دارد.

او می‌گوید: «بهترین کاری که می‌توان برای یک فرد انجام داد این است که او را از بیمارستان دور نگه داشته و به او کمک کنند که خوب زندگی کند و این فقط محدود به سالمندان نمی‌شود.»

عده‌ای از وزرای سابق از جمله فرانک دابسون، آلن میلبورن و آلن جانسون از رهبر حزب کارگر خواستند که در برنامه‌ریزی برای سیاست‌های برکیست، حتما NHS را در نظر داشته باشند.

آنها می‌گویند حزب NHS، حزب کارگر است، همان‌طور که آماده‌ایم ۷۰ سالگی این نهاد را جشن بگیریم، لازم است تصمیمات درستی در مورد برکسیت اتخاذ کنیم و اگر موفق به انجام این کار نشویم، نسل آینده ما را نخواهند بخشید.